بررسی اثر تراکم شهری بر رشد اقتصادی در نقاط شهری استانهای ایران

شهرها نقش مهمی در توزیع جمعیت و رشد اقتصادی ایفا می‌کنند. از این رو یکی از جنبه‌هایی که در ادبیات اقتصاد شهری به آن پرداخته می‌شود تراکم شهری و تأثیر آن بر رشد اقتصادی است. در واقع تراکم شهری نشان می‌دهد که منابع شهری تا چه حد در یک یا چند شهر بزرگ اقتصادی متمرکز شده و یا در میان شهرهای مختلف پراکنده شده‌اند. کشور ایران از جمله کشورهایی است که در آن درصد جمعیت شهرنشین، همواره سیر صعودی داشته که آمارهای موجود به خوبی این مسئله را نشان می‌دهند. هدف این مطالعه بررسی اثر تراکم شهری بر رشد اقتصادی در نقاط شهری استان‌های ایران می‌باشد. بدین منظور تخمین مدل به کمک روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) در 27 استان ایران طی دوره زمانی 1388-1380 و با استفاده از نرم افزار Stata انجام شده است. همچنین از شاخص‌های نسبت شهرنشینی و چگالی جمعیت شهری به عنوان شاخص‌های تراکم شهری استفاده شده است. نتایج برآورد مدل رشد اقتصادی با استفاده از هر یک از دو شاخص آموزش عالی و آموزش عمومی نشان می‌دهد که تراکم شهری دارای اثر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی استان‌های ایران است؛ و رابطه رشد اقتصادی و تراکم شهری به صورت U معکوس است. به عبارت دیگر، مطابق با فرضیه‌ی ویلیامسون رشد اقتصادی با افزایش تراکم شهری ابتدا افزایش می‌یابد، در یک نقطه به اوج می‌رسد و بعد از آن با افزایش بیشتر تراکم شهری رشد اقتصادی کاهش می‌یابد. از دیگر نتایج به دست آمده در این تحقیق ارتباط مثبت و معنادار متغیر سهم سرمایه‌گذاری از تولید ناخالص داخلی، ارتباط مثبت و معنادار متغیر آموزش و ارتباط منفی و معنادار سهم مخارج مصرفی دولت از تولید ناخالص داخلی با رشد اقتصادی می‌باشد. همچنین نتایج حاکی از آن است که اثر متغیر آموزش عالی بر رشد اقتصادی بیشتر از اثر متغیر آموزش عمومی است.

نمایه ها:

تراکم شهری |

رشد اقتصادی |

روش گشتاورهای تعمیم یافته |

شهرنشینی |