سید شهاب الدین بن سعید موسوی حویزی معروف به ابن معتوق شاعر قرن یازدهم هجری و از شاعران عصر انحطاط، دورهی عثمانیمیباشد که با وجود برخی از تأثیرات نامطلوب ناشی از جوّ سیاسی و اجتماعی این عصر که تأثیری مستقیم بر ادبیات و فرهنگ آن دوره داشت،توانسته است ادب خود را از پیچیدگیهای معنایی و لفظی حاکم بر شعر شاعران این دوره دور نگاه دارد و اشعار خود را در اوج رقّت و لطافت به اوج برساند. عقاید و گرایشهای شیعی ابن معتوق که در مدایح نبویاش نمایان شده است و اغراق او در آوردن صفات مدح گونه برای ممدوحانی با اصل و تبار موسوی که بیانگر دیدگاه مذهبی او میباشد، از عوامل و انگیزههای پرداختن به این موضوع و گویای بخشی از اهمّیّت این شاعر و دیوان بزرگ شعرش است و سبب دیگر اهمّیّت این پژوهش، وجود اشعار زیبای شاعر است که توانسته است آنها را از وجود برخی نقاط ضعفی که در اشعار بعضی از شاعران این عصر مشهود است دور نگاه دارد.مطالعه در زندگینامهی شاعر و بررسی ویژگیهای عصر حیات او و تصحیح، تحقیق، ترجمه و شرح ابیات او که کار اصلی پژوهش حاضر است، این امکان را فراهم نموده است که بتوان به عمق احساسات دینی، گرایشهای مذهبی، و کیفیّت شعریاو پی برد. این پایان نامه به دو بخش تقسیم میشود که در بخش نخست آن به ویژگیهای عصر انحطاط که عصر حیات ابن معتوق است پرداخته میشود و شعر، و مضامین، ویژگیها و عیوب شعری او مورد بررسی قرار میگیرد و بخش دوّم دربردارندهی تصحیح،تحقیق،ترجمه و شرح نوزده مدیحه از دیوان شاعر است. یکی از ویژگیهای شعر او را میتوان تکرار الفاظ و معانی و کاربرد فراوان استعاره و تشبیه دانست. غزل، نسیب، خمریه- سرایی و موضوعاتی از این قبیل تشکیل دهندهی مقدمهی اکثر مدایح او میباشند. عمدهی شهرت وی به شعری نثرگونه به نام بند است.
نمایه ها:
شعر عصر انحطاط |
مدایح |
رقّت و لطافت شعری |
ابن معتوق |